Dofinansowania do wymiany piecy i dociepleń. Rządowy program Czyste powietrze - sposoby na walkę ze smogiem w polskich miastach

Smog narastającym problemem polskich miast

Przez lata problem smogu, zanieczyszczonego powietrza nie był właściwie poruszany. Beztroskie lata 90-te i kolejna dekada, gdzie tak naprawdę jedynie ogromne zakłady przemysłowe były zmuszane do wprowadzania nowoczesnych, ekologicznych rozwiązań. Ostatnie lata to jednak pewne zmiany w myśleniu, zarówno wśród rządzących, jak i obywateli. Nie może to dziwić, wszak smog przestał być zjawiskiem niewidzialnym, o czym doskonale mogą przekonać się choćby mieszkańcy Krakowa. Dokładne badania przeprowadzone przez Światową Organizację Zdrowia, specjalne unijne departamenty, jasno i wyraźnie pokazują, sytuacja w sferze zanieczyszczeń polskich miast jest tragiczna. Polska wraz z Bułgarią plasuje się w czołówce, kiedy mowa o niechlubnym rankingu zanieczyszczeń miast. Oczywiście, daleko nam do wyników np. Pekinu, gdzie średni poziom pyłu PM2,5 (najbardziej niebezpiecznego dla ludzi) na początku listopada 2018 wynosił prawie 300ug/m3. Jednak w tym samym okresie, w krakowskiej Nowej Hucie odnotowano PM2,5 na poziomie 68ug/m3, a w centrum Gdańska 45ug/m3. Patrząc na unijne normy, gdzie maksymalna średnia PM2,5 powinna wynosić 25ug/m3, można mówić o poważnym problemie.

Skąd ten smog?

źródło: www.cieplosystemowe.pl

Dlaczego w powietrzu jest tak wiele smogu? Czym on jest? Należy zacząć od przedstawienia pyłu zawieszonego PM10. PM10 jest niczym innym jak skrótem od nazwy unoszących się w powietrzu cząstek stałych, mających poniżej 10 mikrometrów. Tego typu cząstki stałe bez problemów mogą dostać się do ludzkiego układu krwionośnego i oddechowego. Cząstki stałe, które kryją się pod nazwą PM10 to najróżniejsze związki chemiczne, niezwykle szkodliwe dla zdrowia, które powstają poprzez spalanie najróżniejszych materiałów, takich jak np. drewno czy węgiel.

Kto był przekonany, że trują nas ogromne zakłady przemysłowe, ten srodze się rozczaruje. Okazuje się, że za ponad połowę PM10, który znajduje się w powietrzu, odpowiada tzw. niska emisja. Przemysł „produkuje” 17% pyłów zawieszonych, a transport drogowy 10%.

Czym jest owa niska emisja? To najróżniejsze zanieczyszczenia, które przedostają się do powietrza poprzez kominy, których wysokość nie przekracza 40 metrów. Mowa tutaj w szczególności o niskiej emisji poprzez piece domowe. Domy ogrzewane za pomocą drewna, ekogroszku czy węgla, są źródłem emisji do atmosfery drobin, o niezwykłej szkodliwości. Dodając do tego pewne warunki terenowe, czyli miasta zlokalizowane w dolinach, a także warunki pogodowe jak duża wilgoć, brak wiatru, smog uzyskuje doskonałe warunki do rozwoju.

Naturalnie nie wolno zapominać o innych aspektach związanych ze „znakomitymi warunkami” do powstawania smogu. Palenie śmieciami, wykorzystywanie kiepskiej jakości paliw np. mułu węglowego, a do tego kiepskiej jakości i stare piece, kotły grzewcze, to wszystko jeszcze bardziej wpływa na kumulację problemu zwanego smogiem.

Jak można zapobiegać smogowi?

Proces walki ze smogiem wymaga wielu lat konsekwentnej pracy. Jak można skutecznie wpływać na jakość powietrza, którym oddychamy? 

• promocja publicznych środków transportu, zarówno komunikacji miejskiej, jak i np. systemu rowerów miejskich,

• inwestowanie w tereny zielone w miastach,

• wprowadzanie ograniczeń dla ruchu samochodowego w centrach miast,

• promowanie ekologicznych form ogrzewania domów, np. kolektory słoneczne czy fotowoltaiczne,

• wyśrubowane normy i standardy dotyczące pieców i kotłów zasilanych węglem.

Programy rządowe i miejskie do walki z zanieczyszczonym powietrzem

Zwiększający się poziom zanieczyszczenia powietrza sprawił, że zarówno na szczeblu rządowym, jak i w miastach, postanowiono wprowadzić specjalne programy, które pozwolą ograniczyć emisję pyłu do atmosfery. W większości przypadków programy opierają się na dofinansowaniu zakupu nowych źródeł ciepła.

„Czyste powietrze” - rządowy program walki z zanieczyszczonym powietrzem

Program „Czyste Powietrze” został przygotowany z myślą o właścicielach domów jednorodzinnych lub osobach, które dopiero planują postawienie nowego domu. Program ma być realizowany przez 10 lat, a łącznie wyasygnowano budżet w wysokości 103 mld zł.

Co może zostać sfinansowane w ramach programu „Czyste Powietrze”? Osoby będące właścicielami domów jednorodzinnych, mogą wnioskować o zwrot kosztów wynikających z wymiany pieców, kotłów starej generacji, które są opalane węglem. Przyjmowane będą wnioski, które zakładają wymianę starych kotłów, na nowe, piątej generacji, zasilane paliwem stałym. Dofinansowanie można również uzyskać na zakup kotłów gazowych, pomp ciepła, systemów ogrzewania elektrycznego czy realizację węzłów cieplnych. Dodatkowo w ramach programu „Czyste powietrze” można liczyć na dofinansowanie dociepleń przegród zewnętrznych i wewnętrznych budynku np. ścian zewnętrznych, stropów, wymianę stolarki zewnętrznej, modernizację instalacji wewnętrznych ogrzewania oraz ciepłej wody użytkowej. Program gwarantuje również pożyczki na zakup i montaż odnawialnych źródeł energii, czyli kolektorów słonecznych oraz mikroinstalacji fotowoltaicznych.

Osoby, które dopiero przymierzają się do budowy nowych domów, mogą składać wnioski o dofinansowanie na zakup: piątej klasy kotłów na paliwa stałe, kotłów gazowych, pomp ciepła, węzłów cieplnych oraz systemów ogrzewania elektrycznego i źródeł energii odnawialnej.

Kwoty przyznawane w ramach programu „Czyste powietrze” zaczynają się od 7 tys. zł, a kończą na 53 tys. zł. Zgodnie z wytycznymi, można uzyskać nawet 90% zwrotu kosztów, jednak należy pamiętać o tym, że wartość procentowa uzależniona jest między innymi od wysokości dochodu przypadającą na jedną osobę w gospodarstwie domowym.

źródło: www.cieplosystemowe.pl

Miasta i gminy walczą ze smogiem od lat

Wiele gmin i miast walczy ze smogiem od lat, gdzie flagowym przykładem jest Kraków. Miasto jest ogólnopolskim liderem, kiedy mowa o wymianie pieców i kotłowni węglowych. W roku 2017 wymieniono ich ponad 6000, gdzie dla przykładu we Wrocławiu dokonano wymiany około 1500 kotłów i pieców węglowych, a w innych miastach były to ilości poniżej tysiąca. Dodatkowo od 1 września 2019 w Krakowie wchodzi całkowity zakaz palenia węglem. W Krakowie realizowane są programy, nie tylko pozwalające uzyskać do 60% zwrotu kosztów wymiany pieców, kotłów. Osoby o niskich dochodach mogą ubiegać się o całkowity zwrot kosztów poniesionych z tytułu wymiany. Równocześnie mieszkańców wspomaga się poprzez o program osłonowy, który pozwala uzyskać dopłaty do rachunków z tytułu korzystania z ogrzewania proekologicznego.

Jak wygląda sytuacja w innych polskich miastach? Przykładowo w Łodzi, w ubiegłym roku złożono 1816 wniosków o wymianę starych pieców. W Kielcach przygotowano 300 tys. zł na program wymiany starych pieców, a dodatkowo miasto będzie partycypować w kosztach podłączenia domów do sieci gazowej i ciepłowniczej. Chcąc zachęcić mieszkańców Kielc do korzystania z programu, podniesiono procent zwrotu kosztów. W 2017 miasto zwracało 30% kosztów wymiany pieca, teraz można liczyć nawet na 90% zwrotu.